Το προσκύνημα στην Παναγία της Τήνου είναι, ίσως, το μεγαλύτερο θρησκευτικό προσκύνημα του Ελληνισμού.
Στο νησί που είναι απόλυτα ταυτισμένο με την Παναγιά του, συγκεντρώνονται κάθε χρόνο χιλιάδες πιστοί, όχι μόνο από την Ελλάδα, για να προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, στην Εκκλησία της Μεγαλόχαρης και ν’ αποθέσουν τα τάματά τους.
Η εικόνα των πιστών που ανεβαίνουν τα σκαλοπάτια, μέχρι την εικόνα, γονατιστοί είναι από τις πιο χαρακτηριστικές. Η περιφορά του επιταφίου της Παναγίας γίνεται όπως στον Επιτάφιο του Χριστού, τη Μεγάλη Παρασκευή, με τους χιλιάδες πιστούς να ακολουθούν με αναμμένα κεριά.
Η Παναγίας της Τήνου γιορτάζει τέσσερις ημέρες τον χρόνο: στις 30 Ιανουαρίου, ημέρα εύρεσης της θαυματουργής εικόνας∙ στις 25 Μαρτίου, ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου∙ στις 23 Ιουλίου, ημέρα οράματος της Αγίας Πελαγίας και στις 15 Αυγούστου, ημέρα της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Το πανηγύρι διαρκεί έως τις 23 Αυγούστου, στα εννιάμερα δηλαδή της Παναγίας, ενώ, παράλληλα με τις εκδηλώσεις για την Κοίμηση της Θεοτόκου, στο νησί γιορτάζεται και η επέτειος της βύθισης του αντιτορπιλικού Έλλη από τους Ιταλούς, που έγινε λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος με τους Ιταλούς, τον δεκαπενταύγουστο του 1940.
Στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Τήνου, η Μεγαλόχαρη απεικονίζεται σε στάση προσευχής να προφέρει τα λόγια από ένα ανοιχτό βιβλίο. Απέναντί της είναι ο Αρχάγγελος Γαβριήλ που κρατάει στα χέρια του έναν κρίνο ο οποίος συμβολίζει την αγνότητα, ενώ το Άγιο Πνεύμα με τη μορφή περιστεριού κατεβαίνει από τον ουρανό
Τη θεματολογία της εικόνας τη γνωρίζουμε από αντίγραφο, αφού η αυθεντική εικόνα είναι σκεπασμένη από πολύτιμα πετράδια, αφιερώματα που καλύπτουν την παράσταση του Ευαγγελισμού και όχι της Κοιμήσεως, όπως ίσως θεωρούν κάποιοι εξαιτίας της γιορτής τον Δεκαπενταύγουστο. Η άποψη ότι η Ιερή Εικόνα είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά εδράζεται στην τεχνοτροπία της που θεωρείται παλαιότερη της βυζαντινής περιόδου και ανάγεται στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους. Αρκετοί εκτιμούν ωστόσο ότι είναι μεταγενέστερη.
Μπαίνοντας κανείς στον ναό αντικρίζει την εικόνα στα αριστερά σε ένα μαρμάρινο προσκυνητάρι και εντυπωσιάζεται. Την ίδια εντύπωση προκαλούν και τα τάματα των πιστών που μαρτυρούν σε πολλές περιπτώσεις τις παρακλήσεις τους, κυρίως για θέματα υγείας. Αφιερώματα σε πολύτιμα μέταλλα σε σχήματα από καρδίας, ζωτικών οργάνων, άκρων ή οφθαλμών. Καράβια, βάρκες, σπίτια και οτιδήποτε άλλο μπορεί να σκεφτεί ανθρώπου νους….
Το όραμα της Πελαγίας
Οι πιστοί προσβλέπουν σε ένα θαύμα, μια ανώτερη επέμβαση της Μεγαλόχαρης για να πραγματωθεί η ελπίδα τους. Σε ένα θαύμα σαν αυτό που συνέβη το 1823 και εντοπίστηκε η σπάνια εικόνα, μόλις δύο χρόνια μετά το ξέσπασμα της Επανάστασης. Η παράδοση θέλει τον εντοπισμό της εικόνας να αποδίδεται στο όραμα μιας μοναχής. Το 1822 η αδελφή Πελαγία από την Ιερά Μονή Κεχροβουνίου είδε την Παναγία να της ζητά να βρει μια θαυματουργή εικόνα που ήταν χρόνια θαμμένη στη γη….
Λέγεται ότι είδε τρεις Κυριακές το ίδιο όνειρο και παρακίνησε τον Μητροπολίτη της Τήνου Γαβριήλ να οργανώσει ανασκαφές στον αγρό του Αντωνίου Δοξαρά, στη Χώρα. Οι πιστοί ανταποκρίθηκαν και στις αρχές Σεπτεμβρίου 1822 ξεκίνησαν οι ανασκαφές κατά τις οποίες ήρθαν στο φως τα ερείπια παλαιού ναού του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου.
Εικόνα δεν βρέθηκε και οι εργασίες σταμάτησαν προσωρινά. Όμως άρχισαν και πάλι λίγους μήνες αργότερα και στις 30 Ιανουαρίου 1823 η αξίνα του εργάτη Δημήτριου Βλάσσι από τον Φαλατάδο σπάει στα δύο την εικόνα ανάμεσα στη Θεοτόκο και τον Αρχάγγελο. Λέγεται ότι η Παναγιά είχε φανερωθεί δύο χρόνια νωρίτερα στον κηπουρό Μιχάλη Πολυζώη και του υπέδειξε το χωράφι του Αντώνιου Δοξαρά, αλλά το εικόνισμα δεν βρέθηκε. Η ανακάλυψη της πολύτιμης εικόνας μετά το όραμα της μοναχής θεωρήθηκε μεγάλο θαύμα που συνδέθηκε αναπόφευκτα με την Επανάσταση. Άλλωστε έσπευσαν στο νησί για να την προσκυνήσουν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Ανδρέας Μιαούλης, ο Νικηταράς και ο Ιωάννης Μακρυγιάννης….
Σχόλια